Jak technologia chmury obliczeniowej może wesprzeć Europejską Dekadę Cyfrową
Streszczenie
W 2020 roku rozpoczęła się ogłoszona przez Komisję Europejską Dekada Cyfrowa, w ramach której wyznaczono ambitne cele w czterech obszarach, aby przyspieszyć postęp w zakresie umiejętności, administracji, infrastruktury i biznesu (zob. Ramka 1).1
Public First, niezależna agencja konsultingowa, otrzymała od Amazon Web Services (AWS) zlecenie, aby zbadać rolę, jaką chmury obliczeniowe mogą odegrać w urzeczywistnieniu cyfrowych ambicji UE oraz aby uzyskać od konsumentów i przedsiębiorstw informacje na temat obecnego stanu realizacji tych celów. W Polsce zaowocowało to przeprowadzeniem badań ankietowych wśród ponad 1000 konsumentów i 1300 przedsiębiorców (patrz Ramka 2).
W sumie szacujemy, że realizacja celów Dekady Cyfrowej może uruchomić 491 miliardów zł w wartości dodanej2, co stanowi równowartość 21% obecnej gospodarki Polski.
Czym jest Dekada Cyfrowa?
Dekada Cyfrowa to europejska wizja transformacji cyfrowej do roku 2030. W 2021 roku Komisja Europejska (KE) przedstawiła Kompas Cyfrowy zawierający kluczowe wskaźniki służące realizacji celów UE. Zostały one przedstawione poniżej i stanowią podstawę do analizy i zaleceń zawartych w raporcie.
Potencjał Dekady Cyfrowej
W całej UE zaobserwowano, że obywatele uznają znaczenie technologii cyfrowych i Dekady Cyfrowej. Według respondentów, pod względem znaczenia dla gospodarki, technologia cyfrowa ustępuje tylko zdrowiu.
W raporcie analizujemy postępy, jakie Polska poczyniła do tej pory w realizacji tych celów UE, a także to, w jaki sposób można osiągnąć dalsze przyspieszenie poprzez partnerstwo między rządami, przedsiębiorstwami i obywatelami.
Przyspieszenie postępu będzie wymagało zogniskowania wysiłku, zarówno w sektorze publicznym jaki i prywatnym, na adaptacji technologii cyfrowych, rozwoju umiejętności, infrastruktury, przedsiębiorczości oraz cyfrowej transformacji rządu i przedsiębiorstw
Ostatnie postępy w realizacji wybranych celów Dekady Cyfrowej
Biznes
Sytuacja wyjściowa: Wiele polskich przedsiębiorstw nie wykorzystuje jeszcze w pełni rozpowszechnionych technologii, takich jak sztuczna inteligencja, big data czy chmura.
Kluczowe spostrzeżenia
- Zbyt mało firm wykorzystuje możliwości oferowane przez dostępne narzędzia cyfrowe. Tylko 15% polskich firm korzysta z kluczowych technologii typu chmura, 18% – AI i 8% – big data. Wdrożenie narzędzi cyfrowych, takich jak zarządzanie relacjami z klientami (CRM), planowanie zasobów przedsiębiorstwa (ERP) czy internetowa księgowość, może zwiększyć wydajność firmy o 10–25%.
- Rosnące wykorzystanie chmury będzie odgrywało ważną rolę w tworzeniu podstaw dla następnej generacji innowacji. Szacujemy, że większość (55%) potencjalnych efektów wprowadzenia agendy Dekady Cyfrowej jest uzależniona od chmury obliczeniowej. Według naszych szacunków, gdybyśmy mogli zwiększyć implementację technologii chmury w małych firmach w całej UE o 10%, samo to spowodowałoby wzrost polskiej gospodarki o 0,4% PKB, czyli o dodatkowe 10 miliardów złotych.
Umiejętności
Sytuacja obecna: W ciągu ostatnich pięciu lat postęp w zakresie poprawy podstawowych umiejętności informatycznych lub liczby kobiet specjalistów w dziedzinie technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) był niewielki. Biorąc pod uwagę obecne trendy, osiągnięcie tych celów jest mało prawdopodobne. Przewiduje się na przykład, że do 2030 roku tylko 52% mieszkańców Polski będzie miało podstawowe umiejętności cyfrowe, podczas gdy docelowo powinno ich być 80%.
Kluczowe spostrzeżenia
- Niewystarczający poziom umiejętności cyfrowych hamuje wzrost najbardziej zaawansowanych cyfrowo firm. 77% przedsiębiorstw uważa umiejętności cyfrowe za ważne lub kluczowe, zaś w przypadku przedsiębiorstw intensywnie wykorzystujących technologie cyfrowe odsetek ten wzrasta do 95%.3 45% przedsiębiorstw intensywnie wykorzystujących technologie cyfrowe stwierdziło, że niedostateczny poziom umiejętności cyfrowych spowolnił ich wzrost, 26% – że zwiększył koszty, a 43% – że spowolnił rozwój nowych technologii.
- Zwiększenie liczby specjalistów ICT jest oczywiście ważne, ale poprawa umiejętności cyfrowych przeciętnego pracownika może mieć równie duże znaczenie. Nie każdy musi umieć napisać kod w pracy lub stworzyć od podstaw własny model uczenia maszynowego (ML), ale prawie każdy może odnieść korzyści, dysponując dobrymi umiejętnościami cyfrowymi na średnim poziomie zaawansowania. Według jednego z szacunków ponad 40% pracowników, którzy codziennie korzystają z oprogramowania biurowego, nadal nie ma wystarczających umiejętności, aby skutecznie z niego korzystać.4
- Bez poprawienia inkluzji cyfrowej trudno będzie osiągnąć cel UE dotyczący 20 milionów specjalistów ICT do 2030 roku. Biorąc pod uwagę obecne trendy, w 2030 roku zaledwie 16% specjalistów ICT będą stanowiły kobiety, co stanowi wzrost o jeden punkt procentowy z 15% w 2021 roku.
Infrastruktura
Sytuacja obecna: Polska prawdopodobnie osiągnie cele Dekady Cyfrowej w zakresie łączności internetowej, ponieważ 65% gospodarstw domowych jest już podłączonych do stałych łączy o bardzo wysokiej przepustowości (VHCN). Konieczne są dalsze działania wspierające rozwój rozwiązań o niskich opóźnieniach, takich jak przetwarzanie brzegowe, które umożliwia analizę i przechowywanie danych bliżej ich źródła.
Kluczowe spostrzeżenia
- Infrastruktura cyfrowa uważana za równie ważną, jak tradycyjne formy inwestycji, takie jak transport. W naszym sondażu zarówno przedsiębiorstwa, jak i konsumenci wskazali szybszy lub bardziej niezawodny Internet jako jeden z głównych priorytetów inwestycji w infrastrukturę łączności, przedkładając go nad inne rodzaje inwestycji, takie jak koleje, linie autobusowe czy lotniska.
- Potrzebujemy więcej cyfrowych narzędzi, by wspierać zieloną transformację w Europie. 84% polskich firm twierdzi, że znaczenie zrównoważonego rozwoju jako czynnika wpływającego na ich decyzje pozostanie na tym samym poziomie lub wzrośnie. Jednocześnie w znacznie mniejszym stopniu uważają one, że dysponują odpowiednimi narzędziami cyfrowymi do monitorowania i działania na rzecz zrównoważonego rozwoju – tylko 33% z nich zgodziło się z tym stwierdzeniem.
- Wybór technologii i dostęp do najlepszych z nich mają większe znaczenie niż pochodzenie firmy, która je dostarcza. Technologie takie jak „chmura”, nie są już jedynie niezróżnicowanym towarem, lecz stanowią sposób na dostarczanie wielu rodzajów usług cyfrowych. W badaniu zaledwie 7% firm wskazało pochodzenie jako jeden z najważniejszych czynników przy wyborze dostawcy chmury, co czyni je najmniej istotnym z 14 potencjalnych czynników.
Administracja publiczna
Sytuacja obecna: Obecnie Polska osiągnęła 65% swojego celu w zakresie cyfrowych usług publicznych dla obywateli i 67% celu w zakresie cyfrowych usług publicznych dla przedsiębiorstw.
Kluczowe spostrzeżenia
- Wielu Polaków czułoby się komfortowo, korzystając z bardziej cyfrowych usług rządowych. Z naszych badań wynika, że zaledwie 43% ma dostęp do swojej dokumentacji medycznej online, a 54% zostało poproszonych o potwierdzenie tożsamości online, podczas gdy 57% stwierdziło, że czułoby się komfortowo, mając dostęp do dokumentacji medycznej, a 49%, że czułoby się komfortowo, potwierdzając swoją tożsamość online.
- Chmura może odegrać istotną rolę w tworzeniu bardziej sprawnej i wydajnej cyfrowej administracji publicznej. Szacujemy, że przeniesienie do chmury 10% systemów informatycznych administracji publicznej mogłoby przynieść polskim podatnikom oszczędności rzędu 80 milionów złotych rocznie.
Metodologia
W badaniu zastosowaliśmy szereg różnych metod, aby określić potencjał ekonomiczny europejskiego programu Dekady Cyfrowej oraz rolę chmury:
- Przeprowadzono reprezentatywne dla kraju badania konsumenckie w dziewięciu krajach, docierając łącznie do 6 830 Europejczyków, w tym 1 006 w Polsce, i badając ich opinie na temat szeregu kwestii związanych z technologiami cyfrowymi i umiejętnościami.
- Przeprowadzono reprezentatywne ekonomicznie sondaże biznesowe, w których wzięło udział 7 184 europejskich decydentów wyższego szczebla, w tym 1 316 w Polsce.
- Przeprowadzono wywiady z 10 interesariuszami z całej Europy, pytając ich o opinię na temat postępów w realizacji programu Dekady Cyfrowej.
- Dokonano przeglądu nowej literatury na temat wpływu technologii cyfrowych, umiejętności, przetwarzania w chmurze i sztucznej inteligencji na wzrost gospodarczy.
- W oparciu o dane pochodzące z badań ankietowych oraz wyniki przeglądu literatury zostały stworzone nowe modele, aby oddzielnie oszacować wpływ zwiększenia poziomu podstawowych umiejętności cyfrowych, przyjęcia narzędzi cyfrowych przez przedsiębiorstwa, przetwarzania w chmurze oraz wykorzystania sztucznej inteligencji i big data.
Więcej informacji na temat naszego podejścia do modelowania można znaleźć w rozdziale Metodologia w załączniku do raportu.
Public First należy do Stowarzyszenia Badań Rynkowych (Market Research Society). Pełne tabele z danymi wykorzystanymi w raporcie można pobrać z naszej strony internetowej. [LINK TO BE INSERTED]
Firma AWS zleciła przygotowanie tego raportu agencji Public First, niemniej wszystkie szacunki ekonomiczne są naszego autorstwa.
Wstęp
Technologia cyfrowa stanowi jedną z najważniejszych sił napędowych wzrostu gospodarczego, wyższych standardów życia i bardziej zrównoważonego rozwoju. Od lat 80. XX wieku technologie cyfrowe odpowiadają za około jedną czwartą wzrostu gospodarczego w gospodarkach rozwiniętych.5 Późniejsze technologie, takie jak komputery osobiste, arkusze kalkulacyjne, Internet, smartfony i chmury obliczeniowe pomogły zmienić sposób, w jaki żyjemy, pracujemy i komunikujemy się. W naszym sondażu 45% Polek i Polaków uznało technologie cyfrowe za sektor, który w ostatniej dekadzie najlepiej radził sobie z innowacjami.
W 2021 roku Komisja Europejska wyznaczyła „Kompas Cyfrowy” z celami w czterech obszarach, które mają przyczynić się do wspierania cyfrowej transformacji UE: biznes, umiejętności, infrastruktura i administracja.
W tym raporcie firma Amazon Web Services (AWS) zleciła niezależnej agencji konsultingowej Public First zbadanie sposobu, w jaki Polska może najlepiej osiągnąć postęp w realizacji celów Dekady Cyfrowej.
W tym celu:
- przeprowadziliśmy nowe sondaże wśród ponad 1000 konsumentów i ponad 1300 firm w Polsce, aby lepiej zrozumieć ich obecne wykorzystanie i nastawienie do technologii cyfrowych;
- stworzyliśmy nowe modele ekonomiczne, aby lepiej zrozumieć potencjał technologii cyfrowych oraz rolę chmury.
W sumie na podstawie naszego modelowania szacujemy, że realizacja agendy Europejskiej Dekady Cyfrowej może uruchomić w Polsce 490 miliardów zł w wartości ekonomicznej, co stanowi równowartość 21% obecnej gospodarki kraju.
W raporcie analizujemy następujące kluczowe pytania dotyczące każdego z czterech obszarów Cyfrowego Kompasu:
- Jak obecnie wygląda sytuacja w Polsce na tle celów Europejskiej Dekady Cyfrowej?
- Jakie są opinie polskich obywateli i przedsiębiorstw?
- Jaka jest rola chmury obliczeniowej we wspieraniu szybszego postępu?
Postępy Polski w realizacji wybranych celów Dekady Cyfrowej
| Obszar | Cel na rok 2030 | Stan obecny |
| Biznes | ||
| % przedsiębiorstw korzystających z chmury | 75% | 14,7% |
| % przedsiębiorstw korzystających z AI | 75% | 18,1% |
| % przedsiębiorstw korzystających z big data | 75% | 8,47% |
| MŚP, które osiągnęły przynajmniej podstawowy poziom intensywności cyfrowej (poziom wykorzystania technologii cyfrowych)6 | 90% | 51,5% |
| Umiejętności | ||
| Udział specjalistów ICT w rynku pracy | 20 milionów w UE | 3,4% |
| Odsetek kobiet wśród specjalistów ICT | Równość płci | 15% |
| % dorosłych dysponujących co najmniej podstawowymi umiejętnościami informatycznymi | 80% | 44,4% |
| Infrastruktura | ||
| % gospodarstw domowych z dostępem do 5G | 100% | 10,3% |
| % gospodarstw domowych z dostępem do Internetu o równoważnej prędkości | 100% | 64,6% |
| Administracja publiczna | ||
| % kluczowych usług publicznych dla obywateli oferowanych w formie cyfrowej | 100% | 65%7 |
| % kluczowych usług publicznych dla przedsiębiorstw oferowanych w formie cyfrowej | 100% | 66,6%8 |
Źródło: European Union DESI Index
Biznes
Sytuacja obecna
| Cel Europejskiej Dekady Cyfrowej | Sytuacja obecna |
| Co najmniej 75% przedsiębiorstw w Unii Europejskiej korzystających z usług chmury obliczeniowej, big data i sztucznej inteligencji. | Na chwilę obecną Polska pozostaje daleko od osiągnięcia unijnego celu 75%: około 15% polskich firm wprowadziło technologię chmury, 18% AI, a 8% big data. Biorąc pod uwagę obecne trendy, do 2050 roku Polsce nie uda się osiągnąć omawianego celu czyli 75% firm korzystających z chmury. |
| Osiągnięcie przez ponad 90% MŚP przynajmniej podstawowego poziomu. | Polska zbliża się do osiągnięcia celu UE, zgodnie z którym 90% MŚP powinno osiągnąć przynajmniej podstawowy poziom wykorzystania technologii cyfrowych. W Polsce już 52% przedsiębiorstw przekroczyło ten próg. |
Postępy w realizacji celu dotyczącego chmury
Co wykazały nasze badania?
Zbyt mało firm wykorzystuje możliwości oferowane przez dostępne narzędzia cyfrowe
64% firm twierdzi, że technologia cyfrowa stała się ważniejsza dla ich działalności w ciągu ostatnich pięciu lat. Polska jest jednak daleka od realizacji celu UE, zgodnie z którym 75% firm powinno korzystać z chmury, big data i sztucznej inteligencji.Najprostszym sposobem na zwiększenie wydajności jest wykorzystanie przez małe firmy z istniejących technologii, takich jak chmura lub narzędzia cyfrowe np. do zarządzania relacjami z klientami (CRM), planowania zasobów przedsiębiorstwa (ERP) czy księgowości online. Już samo to może zwiększyć wydajność firmy o 10–25%.9
Aby porównać poziom wdrożenia technologii cyfrowej w poszczególnych przedsiębiorstwach i sprawdzić, jakie rodzaje firm pozostają w tyle na drodze do rozwoju cyfrowego, oceniliśmy każdą z nich pod kątem intensywności cyfrowej w skali od 1 do 12, w oparciu o wskaźnik intensywności cyfrowej Unii Europejskiej z 2020 roku 10 Stwierdziliśmy, że mniejsze przedsiębiorstwa znacznie rzadziej uzyskiwały wysokie wyniki w zakresie intensywności wykorzystania technologii cyfrowych.
Podczas gdy około połowa wszystkich europejskich przedsiębiorstw twierdzi, że używa narzędzi online do przechowywania danych, korzystania z mediów społecznościowych lub reklamowania się w sieci, to tylko firmy zaawansowane technologicznie korzystały z bardziej rozbudowanych procesów roboczych, takich jak analiza danych wewnętrznych lub używanie własnych aplikacji.
Którą z poniższych przyczyn uzasadnia się wykorzystywanie narzędzi online w Państwa działalności?
Zapytane o najważniejsze bariery utrudniające szersze wykorzystanie technologii cyfrowej, przedsiębiorstwa intensywnie korzystające z technologii cyfrowych wskazywały na dodatkowe zawiłości prawne lub regulacyjne (22%) lub na skomplikowaną integrację z istniejącymi systemami (20%), podczas gdy przedsiębiorstwa o niskim stopniu intensywności cyfrowej podawały bardziej ogólne powody jak to, że ich zdaniem technologia cyfrowa najprawdopodobniej nie spowoduje znaczących zmian (32%) lub że jej wdrożenie jest zbyt kosztowne (35%). Dla tych firm świadomość i wiedza o potencjalnych korzyściach mogą stanowić równie istotny czynnik hamujący, jak bariery techniczne.
W którym z poniższych obszarów działalności Państwa zdaniem technologie cyfrowe mogą być pomocne w stopniu większym niż ma to miejsce obecnie?
Zwiększenie wykorzystania chmury może odegrać ważną rolę we wspieraniu transformacji cyfrowej
Poprzez przekształcenie mocy obliczeniowej i przechowywania danych w elastyczną usługę chmura obliczeniowa pomaga zredukować koszty dla biznesu, przyspiesza innowacje, ułatwia dostęp do danych w dowolnym miejscu, zwiększa bezpieczeństwo cyfrowe i pomaga firmom działać w bardziej zrównoważony sposób. Jest to również kluczowy czynnik umożliwiający rozwój następnej fali technologii cyfrowych, takich jak uczenie maszynowe, Internet rzeczy (IoT) i 6G. W ramach projektu skupiliśmy się przede wszystkim na szczególnej roli, jaką chmury obliczeniowe mogą odegrać w pobudzaniu rozwoju przedsiębiorstw.
Rodzaje chmur obliczeniowych
Istnieją trzy główne rodzaje chmur obliczeniowych:
- Oprogramowanie jako usługa (SaaS). Dostawcy SaaS lub narzędzi w chmurze oferują aplikacje lub usługi skierowane do klientów, które utrzymują bądź przetwarzają ich dane w chmurze. Dzięki temu użytkownicy mogą często korzystać z tej samej aplikacji na wielu różnych platformach poza głównym komputerem, np. na telefonie lub za pośrednictwem bezpośredniego interfejsu internetowego. Przykłady wiodących dostawców usług SaaS obejmują obecnie Adobe, Salesforce, Zendesk, Lemlist, UiPath i SAP.
- Platforma jako usługa (PaaS). Na kolejnym poziomie chmury obliczeniowej programiści używają baz danych w chmurze, podczas gdy zapewniająca te usługi platforma sprzętowa jest zapewniona poprzez wirtualizację.
- Infrastruktura jako usługa (IaaS). W tym rodzaju chmury obliczeniowej przedsiębiorstwa zastępują swoje własne usługi realizowane na miejscu wynajętą pamięcią masową i mocą obliczeniową należącą do dostawcy chmury publicznej. Model ten został zapoczątkowany w 2006 roku wraz z powstaniem Amazon Web Services (AWS).
Szacujemy, że każdego dnia w Europie powstaje łącznie ponad 5000 nowych firm działających w oparciu o chmurę obliczeniową. Według naszych szacunków, gdybyśmy mogli zwiększyć implementację technologii chmury w małych firmach w całej UE o 10%, samo to spowodowałoby wzrost polskiej gospodarki o 0,4% wartości dodanej brutto, czyli o dodatkowe 10 miliardów złotych.
Obecnie wartość globalnego rynku chmur publicznych wynosi ponad 300 mld USD.11 Mimo to chmura wciąż jest na stosunkowo wczesnym etapie rozwoju, a wiele procesów nie zostało jeszcze do niej przeniesionych. Według jednego z szacunków zaledwie 9% globalnych wydatków na IT jest obecnie realizowanych na zakup i rozwój rozwiązań chmurowych.12 W naszym sondażu wśród firm około połowa użytkowników chmury (55%) stwierdziła, że zaczęła z niej korzystać dopiero w ciągu ostatnich trzech lat.
Korzyści z chmury obliczeniowej dla przedsiębiorstw
Korzyści z chmury obliczeniowej obejmują:
- Elastyczność i oszczędność kosztów. Używając chmury obliczeniowej, firmy płacą tylko za technologię, z której korzystają. Oznacza to, że mogą zwiększać i zmniejszać przepustowość w celu zaspokojenia nagłych lub okresowych skoków zapotrzebowania oraz uniknąć płacenia za niewykorzystaną moc obliczeniową. Przeciętnie serwery biznesowe są wykorzystywane w mniej niż 20%, podczas gdy wykorzystanie serwerów w chmurze może przekraczać 50%.13 Szacujemy, że europejscy użytkownicy AWS obniżyli swoje koszty IT o około 39% dzięki przeniesieniu do chmury.
- Innowacyjność i prężność. Chmura umożliwia szybsze opracowywanie, wdrażanie i skalowanie nowych narzędzi i usług cyfrowych. Europejscy programiści twierdzą , że dzięki wykorzystaniu usług AWS przyspieszyli rozwój oprogramowania średnio o 26%.
- Przechowywanie i ochrona danych. Tworząc aplikacje w chmurze, firmy mogą zautomatyzować ręczne zadania związane z bezpieczeństwem, przy jednoczesnym zachowaniu prywatności swoich danych i odpowiedzialności za nie.
Z drugiej strony na chwilę obecną wiele przedsiębiorstw używa chmury obliczeniowej tylko do stosunkowo podstawowych celów, takich jak przechowywanie plików, a tylko niewielka ich część korzysta z bardziej zaawansowanych zastosowań, takich jak analiza big data czy uruchamianie własnych aplikacji wewnętrznych.
IaaS i PaaS odgrywają kluczową rolę w transformacji cyfrowej wielu firm, przy czym użytkownicy chmury twierdzą, że PaaS pozwoliła im na zastąpienie procesów papierowych lub ręcznych systemami cyfrowymi (32%), poprawienie bezpieczeństwa online (47%) lub wsparcie pracy zdalnej czy też pracy na elastycznych zasadach (41%).
Czy korzystanie z usług chmurowych przełożyło się u Państwa na jeden z poniższych obszarów?
Umiejętności
Sytuacja obecna
| Cel Europejskiej Dekady Cyfrowej | Sytuacja obecna |
| 80% osób w wieku 16–74 lat dysponujących przynajmniej podstawowymi umiejętnościami cyfrowymi. | Na chwilę obecną 44% Polek i Polaków dysponuje podstawowymi umiejętnościami cyfrowymi. W ciągu ostatnich pięciu lat ogólny wskaźnik rozpowszechnienia podstawowych umiejętności cyfrowych wzrósł jedynie o 4,4 punktu procentowego, a przy obecnych trendach wydaje się mało prawdopodobne, by Polska osiągnęła unijny cel, zgodnie z którym do 2030 roku 80% populacji powinno dysponować podstawowymi umiejętnościami cyfrowymi. Przy obecnym tempie postępu w 2030 roku odsetek populacji z podstawowymi umiejętnościami cyfrowymi wyniesie zaledwie 52%. |
| 20 mln osób zatrudnionych w sektorze technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT), przy czym mężczyźni i kobiety stanowią równą część siły roboczej. | W ciągu ostatnich pięciu lat udział specjalistów ICT w całkowitym zatrudnieniu w UE wzrósł z 3,5% do 4,3%. Odpowiada to nieco ponad 8 milionom pracowników. Mimo że poczyniono pewne postępy w zwiększaniu odsetka kobiet wśród specjalistów ICT, zmiany następują bardzo powoli. W Polsce odsetek kobiet wśród specjalistów ICT wzrósł od 2016 roku jedynie o 1,4 punktu procentowego. |
Odsetek kobiet wśród specjalistów w dziedzinie ICT
Postępy w realizacji celu umiejętności cyfrowych
Co wykazały nasze badania?
Niewystarczający poziom umiejętności cyfrowych aktywnie hamuje wzrost najbardziej zaawansowanych cyfrowo firm.
Umiejętności cyfrowe były postrzegane jako ważne lub niezbędne w przypadku 77% przedsiębiorstw ogółem i 95% przedsiębiorstw intensywnie wykorzystujących technologie cyfrowe.
Około połowa decydentów biznesowych (52%) stwierdziła, iż osobiście potrzebuje lepszych umiejętności cyfrowych do wykonywania swojej pracy, a 42% stwierdziło, że podstawowe umiejętności cyfrowe są ważne dla sprawowanej przez nich roli.
W naszym sondażu korzystanie z usług specjalistów cyfrowych było wciąż stosunkowo rzadkie wśród mniejszych firm:
Przedsiębiorstwa intensywnie korzystające z technologii cyfrowych znacznie częściej niż przeciętne firmy (38%) twierdziły, że mają trudności ze znalezieniem pracowników o dobrych umiejętnościach informatycznych (54%) oraz że brak tych umiejętności miał wpływ na ich działalność, przy czym 25% twierdziło, że spowolnił ich wzrost, 26% – że zwiększył koszty, a 20% – że spowolnił rozwój nowych technologii.
Podstawowe i średnio zaawansowane umiejętności cyfrowe będą prawdopodobnie równie ważne dla przyszłości europejskiej gospodarki, jak zaawansowane umiejętności cyfrowe.
Zapytaliśmy przedsiębiorstwa i indywidualnych konsumentów, które umiejętności cyfrowe ich zdaniem są ważne dla przeciętnego pracownika, aby mógł wykonywać swoją pracę w dzisiejszych czasach. Respondenci stwierdzili, że umiejętności te powinny obejmować podstawowe umiejętności internetowe i cyfrowe, natomiast przedsiębiorstwa bardziej intensywnie korzystające z technologii cyfrowych częściej uważały, że ważne są także analiza danych i programowanie.
Które cyfrowe umiejętności są według Państwa ważne dla przeciętnego pracownika w dzisiejszych czasach?
Kiedy zapytaliśmy konsumentów, z jakimi umiejętnościami cyfrowymi czują się pewnie, 20% z nich czułoby się tak, tworząc własną stronę internetową. Gdy zapytaliśmy, jakie zadania cyfrowe wykonali w ciągu ostatnich trzech miesięcy:
Oczywiście nie każdy musi umieć pisać kod, by wykonywać swoją pracę, czy też tworzyć od podstaw własny model uczenia maszynowego, ale prawie każdy mógłby odnieść korzyści ze zdobycia średnio zaawansowanych umiejętności cyfrowych, takich jak bezpieczeństwo w sieci, efektywne wyszukiwanie lub uczenie się nowych umiejętności, współpraca z innymi pracownikami za pomocą nowych narzędzi internetowych lub podstawowe operowanie danymi w arkuszu kalkulacyjnym. Według jednego z szacunków ponad 40% pracowników, którzy codziennie korzystają z oprogramowania biurowego, nie ma wystarczających umiejętności, aby skutecznie z niego korzystać.14
Analogicznie, nawet jeśli stosunkowo niewielu konsumentów korzysta obecnie z umiejętności programowania w życiu codziennym, wielu z nich zgodziło się co do tego, że ważne jest, by dzieci uczyły się programowania w szkole.
Kiedy zapytaliśmy polskich rodziców, jakie umiejętności cyfrowe są ważne dla ich dzieci:
Infrastruktura
Sytuacja obecna
| Cel Europejskiej Dekady Cyfrowej15 | Sytuacja obecna |
| Wszystkie europejskie gospodarstwa domowe objęte siecią gigabitową i wszystkie obszary zaludnione objęte siecią 5G | Mimo że potrzebne są dalsze inwestycje, wydaje się, że Polska prawdopodobnie osiągnie cele Dekady Cyfrowej w zakresie łączności. 65% gospodarstw domowych ma już możliwość korzystania ze stałych łączy o bardzo dużej przepustowości (VHCN). |
Postępy w zakresie łączy szerokopasmowych
Co wykazały nasze badania?
Technologia cyfrowa jest jedną z najważniejszych form infrastruktury
W naszym sondażu zarówno przedsiębiorstwa, jak i konsumenci wskazali szybszy lub bardziej niezawodny Internet jako jeden z głównych priorytetów inwestycji w infrastrukturę, przedkładając go nad tradycyjne formy infrastruktury transportowej, takie jak koleje, linie autobusowe czy lotniska. Jak można było zaobserwować w ciągu ostatnich kilku lat, łączność cyfrowa może w wielu przypadkach zastępować tradycyjne środki transportu, zmniejszając potrzebę podróżowania do pracy.
Które z poniższych inwestycji w infrastrukturę lokalną władze powinny według Państwa potraktować priorytetowo?
Konsumenci i decydenci biznesowi byli stosunkowo zadowoleni z połączenia z Internetem w swoim domu lub biurze, natomiast mniej zadowoleni z takiego połączenia podczas podróży:
W domu
W pracy
W podróży
Równie ważne jak podstawowa łączność z Internetem są inne kluczowe warstwy infrastruktury technologicznej, takie jak dostęp do centrów danych w chmurze obliczeniowej czy możliwości produkcyjne fabryk półprzewodników. 53% Polek iPolaków powiedziało nam, że poparłoby budowę centrum danych międzynarodowego dostawcy usług w chmurze w ich okolicy, a tylko 4% by się temu sprzeciwiało.
W następnej dekadzie aplikacje o małych opóźnieniach będą wymagały węzłów obliczeniowych na brzegu sieci, które będą uzupełniać chmurę, przybliżając moc obliczeniową do użytkownika końcowego. Pomoże to wspierać:
- inteligentniejsze sieci energetyczne i transportowe w miastach, przyczyniając się do zwiększenia wydajności, zmniejszenia zatorów i wspierania ruchu pojazdów autonomicznych;
- kontrolę jakości w czasie rzeczywistym w rolnictwie i produkcji;
- rozwiązania IoT zapewniające bezpieczeństwo pracowników w niebezpiecznych środowiskach.
W ramach Dekady Cyfrowej UE postawiła sobie za cel stworzenie „10 000 neutralnych dla klimatu, wysoce bezpiecznych węzłów brzegowych”. Komisja Europejska przewiduje, że do 2025 roku 80% wszystkich danych będzie przetwarzanych w inteligentnych urządzeniach znajdujących się bliżej użytkownika (tzw. przetwarzanie brzegowe). Szacuje się, że obecnie 80% przetwarzania i analizy danych odbywa się w centrach danych i scentralizowanych ośrodkach obliczeniowych.16
O ile jednak znaczenie tego rodzaju przetwarzania lokalnego będzie rosło, o tyle Internet i chmura prawdopodobnie nadal będą miały charakter globalny. Znaczna część siły gospodarczej Internetu wynika z ograniczenia międzynarodowych barier w handlu. Z naszych sondaży biznesowych wynika, że przedsiębiorstwa wysoko cenią sobie możliwość wyboru najlepszej dla nich technologii.
Najważniejszymi czynnikami decydującymi o wyborze dostawcy chmury są niezawodność (36%), bezpieczeństwo (37%), koszt (28%), reputacja (20%) i zakres oferowanych usług (26%). Narodowość dostawcy chmury była postrzegana jako najmniej ważna (7%).
Infrastruktura cyfrowa może wspierać zieloną transformację
Oprócz transformacji cyfrowej, inną ważną zmianą strukturalną, przed którą staną gospodarki UE w latach 20-tych tego wieku, będzie przejście na gospodarkę o obniżonej emisyjności. Istotną rolę we wspieraniu tej zmiany będzie odgrywać szersze wykorzystanie technologii cyfrowych.
Po pierwsze, technologie cyfrowe, takie jak chmura, IoT i uczenie maszynowe pomogą stworzyć inteligentniejszą sieć energetyczną, zapewniając większą elastyczność, bardziej efektywne wykorzystanie zasobów oraz nagradzanie konsumentów i firm, którzy ograniczają marnotrawstwo energii. Inteligentne systemy sprawią, że domy będą mogły reagować na zmieniające się hurtowe ceny energii, a systemy oparte na chmurze zautomatyzują dostarczanie elastycznych usług, które pozwolą obniżyć rachunki i zmniejszyć emisje. W naszym sondażu konsumenckim 66% Polek iPolaków stwierdziło, że poparłoby zwiększenie wydatków rządu na badania nad inteligentniejszymi i bardziej wytrzymałymi sieciami energetycznymi.
Ta większa efektywność energetyczna może dotyczyć także samego procesu obliczeniowego. Scentralizowane centra danych w chmurze obliczeniowej mogą być bardziej energooszczędne niż równoważne procesy realizowane przez serwery usytuowane lokalnie. Całkowita moc obliczeniowa w latach 2010–2018 wzrosła wprawdzie sześciokrotnie, niemniej całkowite zużycie energii wzrosło jedynie o 6%.17 451 Research szacuje, że przedsiębiorstwa mogą zmniejszyć zużycie energii o prawie 80%, korzystając z chmury AWS zamiast z własnych centrów danych. Wdrożenie tego rozwiązania w całej Europie pozwoliłoby na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych na poziomie generowanym przez miliony gospodarstw domowych.18
Technologia cyfrowa może pomóc indywidualnym przedsiębiorstwom w lepszym monitorowaniu i ograniczaniu śladu węglowego. W naszym sondażu wśród firm tylko 33% polskich przedsiębiorstw było przekonanych, że dysponuje obecnie odpowiednimi narzędziami cyfrowymi do monitorowania i działań na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Administracja publiczna
Sytuacja obecna
Odsetek użytkowników e-administracji
Co wykazały nasze badania?
UE przewodzi na świecie w dziedzinie administracji cyfrowej, ale w Polsce nadal istnieje duży niewykorzystany potencjał w tym zakresie.
Około połowa (49%) Polek i Polaków deklaruje obecnie korzystanie z usług e-administracji. Większość ankietowanych przez nas Polek i Polaków pozytywnie ocenia poziom administracji cyfrowej:
Podsumowując, dostrzegliśmy niewykorzystany potencjał większego wykorzystania usług cyfrowych. Gdy pytaliśmy o konkretne czynności – takie jak dostęp do dokumentacji medycznej czy odnowienie paszportu – znacznie większy odsetek osób deklarował, że czuje się komfortowo, robiąc to w formie cyfrowej, niż tak, jak dotychczas.
UE wyznaczyła cele, zgodnie z którymi 100% obywateli UE będzie mieć dostęp do swojej dokumentacji medycznej, a co najmniej 80% obywateli UE będzie korzystać z cyfrowego systemu identyfikacji (ID). Z naszych badań wynika, że 43% Polek i Polaków ma dostęp do swojej dokumentacji medycznej online, a 54% zostało poproszonych o potwierdzenie tożsamości online, podczas gdy 57% stwierdziło, że czułoby się komfortowo, mając dostęp do dokumentacji medycznej, a 49%, że czułoby się komfortowo, potwierdzając tożsamość online, co sugeruje, że w pewnych obszarach występuje potencjał do dalszego zwiększenia tego odsetka.
Znaleźliśmy stosunkowo niewiele dowodów na istnienie różnic w postawach w zależności od grupy wiekowej. Najstarsza grupa wiekowa (65+) częściej niż najmłodsza (18–24) twierdziła, że czułaby się komfortowo, korzystając ze strony internetowej lub aplikacji, żeby zarezerwować wizytę u lekarza czy też zapłacić podatek bądź mandat.21
Zdecydowana większość (80%+) osób, które wykonywały różne działania cyfrowe, uznała je za pomocne.
Wskazali Państwo, że korzystali z aplikacji lub strony internetowej administracji publicznej do wykonania wskazanych czynności. Jak oceniają Państwo ich przydatność?
Chmura obliczeniowa odgrywa kluczową rolę w tworzeniu administracji cyfrowej: gromadzi dane, zabezpiecza je i zapewnia oszczędności dla podatników. Szacujemy, że przeniesienie do chmury 10% obecnych systemów informatycznych mogłoby przynieść europejskim podatnikom oszczędności rzędu 900 milionów euro rocznie.
Załącznik– Metodologia
Nasze główne szacunki dotyczące potencjalnych skutków ekonomicznych związanych z osiągnięciem celów Europejskiej Dekady Cyfrowej opierają się na zsumowaniu szacunków dotyczących skutków osiągnięcia czterech celów:
- Zwiększenia wykorzystania chmury obliczeniowej w biznesie do 75%.
- Wykorzystania przez małe przedsiębiorstwa trzech kluczowych narzędzi cyfrowych (systemów zarządzania relacjami z klientami, planowania zasobów przedsiębiorstwa oraz szybkiego łącza szerokopasmowego) wzrasta do 90%.
- Zdobycia podstawowych umiejętnościami informatycznymi przez 80% dorosłych osób w UE.
- Potencjalne skutki gospodarcze AI i big data.
Wybraliśmy te cztery cele jako racjonalny punkt odniesienia dla ich ogólnego zestawu, unikając jednocześnie podwójnego liczenia celów, których potencjalny wpływ ekonomiczny mógłby się pokrywać (np. potencjał ekonomiczny sztucznej inteligencji i zwiększenie liczby start-upów typu „jednorożec” w UE) lub które trudno byłoby określić ilościowo (np. wpływ ekonomiczny badań i rozwoju w dziedzinie obliczeń kwantowych). Wyznaczony przez nas próg przyjęcia tych rozwiązań przez małe przedsiębiorstwa nie jest formalnym celem UE, ale uważamy, że stanowi on racjonalny punkt odniesienia dla innych celów UE w zakresie chmur obliczeniowych, big data i sztucznej inteligencji oraz intensywności cyfrowego biznesu, a jednocześnie pozwala nam oprzeć się na istniejących, dobrze udokumentowanych badaniach.
Zwiększenie wykorzystania chmury obliczeniowej w biznesie do 75% do roku 2030
W tym celu połączyliśmy następujące dane szacunkowe:
- Dane z naszej ankiety biznesowej na temat aktualnego wykorzystania chmury obliczeniowej z podziałem na wielkość przedsiębiorstwa w danym regionie oraz na IaaS / PaaS / SaaS. W przypadku krajów, dla których nie dysponujemy bezpośrednimi danymi sondażowymi, dokonaliśmy przybliżenia na podstawie danych opublikowanych w the Digital Economy and Society Index (DESI), które dotyczą wykorzystania chmury obliczeniowej przez przedsiębiorstwa zatrudniające ponad dziesięciu pracowników.
- Dane dotyczące wydatków na chmurę publiczną (IaaS/PaaS) pochodzą, tam gdzie to możliwe, z sondaży i są porównywane z danymi podmiotów zewnętrznych IDC i Statista.
- Średni zwrot z inwestycji w chmurę obliczeniową, przyjęty jako średnia wartość szacunkowa z naszych poprzednich badań wpływu AWS na rozwój społeczeństw (Wielka Brytania, Francja, Kanada, USA).
- Mnożniki efektu WDB uzyskane przez OECD dla każdego kraju.
Wykorzystanie przez małe przedsiębiorstwa trzech kluczowych narzędzi cyfrowych (systemów zarządzania relacjami z klientami, planowania zasobów przedsiębiorstwa oraz szybkiego łącza szerokopasmowego) wzrasta do 90%
Aby to oszacować:
- zebraliśmy dane dotyczące wykorzystania poszczególnych narzędzi cyfrowych (szybkie łącza szerokopasmowe, ERP, CRM) z naszych sondaży biznesowych dla małych, średnich i dużych przedsiębiorstw; tam, gdzie nie ma takich danych, dokonaliśmy przybliżenia na podstawie danych EU DESI dotyczących wykorzystania łączy szerokopasmowych, systemów ERP i CRM;
- przyjęliśmy, że poziom wykorzystania tych trzech rodzajów narzędzi przez firmy każdej wielkości wynosi co najmniej 90%;
- wykorzystaliśmy wyliczony przez OECD (2019) średni wpływ poszczególnych klas narzędzi na produktywność.
80% dorosłych osób dysponujących podstawowymi umiejętnościami informatycznymi
Na potrzeby tego szacunku uwzględniliśmy:
- dane EU DESI z 2021 roku dotyczące liczby osób dorosłych z umiejętnościami cyfrowymi na poziomie niższym niż podstawowy w poszczególnych krajach (nasza ankieta była wypełniana przez panel internetowy, a zatem każdy respondent musiał mieć przynajmniej minimalne umiejętności internetowe, dlatego nie próbowaliśmy użyć jej do porównania rozpowszechnienia niższych niż podstawowe umiejętności cyfrowych);
- szacowany średni wzrost zarobków o 9% dla dorosłych z podstawowymi umiejętnościami cyfrowymi w Wielkiej Brytanii, wyliczony na podstawie średnich szacunków z tego i tego opracowania;
- dostosowanie szacunku dla poszczególnych krajów oparciu o szacunki OECD (2017) dotyczące względnego wpływu zwiększonej intensywności ICT na płace w tych krajach.
Potencjalny wzrost WDB w całej gospodarce dzięki AI i big data
Ekstrapolowaliśmy z szacunków firmy McKinsey (2018)wpływ ekonomiczny AI do roku 2030, przypisując go do poszczególnych krajów i modyfikując poprzez:
- wykorzystanie indeksu AI firmy Tortoise jako wskaźnika kalibracji stopnia przygotowania poszczególnych krajów europejskich do korzystania z AI / big data;
- odjęcie wpływu, który powinien mieć miejsce od 2018 roku, w oparciu o powolną krzywą S rozprzestrzeniania się sztucznej inteligencji.
- https://www.google.com/url?q=https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/europe-fit-digital-age/europes-digital-decade-digital-targets-2030_en&sa=D&source=docs&ust=1654767330657438&usg=AOvVaw3dreZ22hPe5OcjXJSbe0kX
- Mierzona w wartości dodanej brutto, która odpowiada wartości wytworzonej prze sektor prywatny
- Przedsiębiorstwom przyznaje się po 1 punkcie za każdy z następujących atrybutów: ponad 50% zatrudnionych osób ma dostęp do Internetu w celach biznesowych, zatrudnienie specjalistów ICT; szybkie łącze szerokopasmowe (30 Mb/s lub więcej); wyposażenie ponad 20% zatrudnionych osób w urządzenie przenośne umożliwiające mobilne połączenie z Internetem; posiadanie strony internetowej; strona internetowa ma zaawansowane funkcje (przynajmniej jedną z następujących: opis towarów lub usług, cenniki; możliwość dostosowania lub zaprojektowania przez użytkowników towarów lub usług online; śledzenie lub status złożonych zamówień; spersonalizowane treści na stronie dla stałych/ powracających użytkowników); korzystanie z druku 3D; kupowanie usług chmury obliczeniowej na średnim poziomie; wysyłanie faktur nadających się do automatycznego przetwarzania; korzystanie z robotów przemysłowych lub usługowych; prowadzenie sprzedaży e-commerce stanowiącej co najmniej 1% całkowitego obrotu; analizowanie big data wewnętrznie z dowolnego źródła danych lub zewnętrznie. Przedsiębiorstwa intensywnie wykorzystujące technologie cyfrowe to te, które uzyskały wynik 6 lub wyższy.
- Skills for a Digital World, OECD (2016)
- Obliczenia Public First na podstawie danych Total Economy Database, The Conference Board
- Wskaźnik mierzony na podstawie wykorzystania przez przedsiębiorstwo co najmniej czterech z 12 wybranych przez UE technologii cyfrowych, których lista różni się w zależności od roku.
- Odsetek czynności administracyjnych, które można wykonać przez Internet w przypadku ważnych wydarzeń życiowych (narodziny dziecka, meldunek pod nowym adresem itp.) dla obywateli (skala od 0 do 100)
- Cyfrowe usługi publiczne dla przedsiębiorstw (ocena w skali od 0 do 100)
- OECD
- Przedsiębiorstwom przyznaje się po 1 punkcie za każdy z następujących atrybutów: ponad 50% zatrudnionych osób ma dostęp do Internetu w celach biznesowych, zatrudnienie specjalistów ICT; szybkie łącze szerokopasmowe (30 Mb/s lub więcej); wyposażenie ponad 20% zatrudnionych osób w urządzenie przenośne umożliwiające mobilne połączenie z Internetem; posiadanie strony internetowej; strona internetowa ma zaawansowane funkcje (przynajmniej jedną z następujących: opis towarów lub usług, cenniki; możliwość dostosowania lub zaprojektowania przez użytkowników towarów lub usług online; śledzenie lub status złożonych zamówień; spersonalizowane treści na stronie dla stałych/ powracających użytkowników); korzystanie z druku 3D; kupowanie usług chmury obliczeniowej na średnim poziomie; wysyłanie faktur nadających się do automatycznego przetwarzania; korzystanie z robotów przemysłowych lub usługowych; prowadzenie sprzedaży e-commerce stanowiącej co najmniej 1% całkowitego obrotu; analizowanie big data wewnętrznie z dowolnego źródła danych lub zewnętrznie.
- https://www.idc.com/getdoc.jsp?containerId=prUS47685521
- https://itif.org/publications/2021/06/01/secrets-cloud-computings-first-stage-action-agenda-government-and-industry
- https://www.nrdc.org/sites/default/files/data-center-efficiency-assessment-IP.pdf
- https://www.eca.europa.eu/Lists/ECADocuments/RW21_02/RW_Digital_skills_EN.pdf
- UE wyznaczyła ponadto cele dotyczące zwiększenia udziału w produkcji półprzewodników, uruchomienia co najmniej 10 000 neutralnych klimatycznie, bezpiecznych węzłów brzegowych oraz stworzenia pierwszego komputera kwantowego. Z uwagi na to, że w chwili obecnej wskaźniki te jeszcze nie istnieją lub są trudne do zmierzenia, nie uwzględniliśmy ich tutaj.
- https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/cloud-computing
- https://www.science.org/doi/10.1126/science.aba3758
- https://www.aboutamazon.eu/news/aws/eu-businesses-that-move-to-aws-cloud-can-improve-energy-efficiency-and-reduce-carbon-emissions
- UE wyznaczyła także cele, zgodnie z którymi 100% obywateli UE ma dostęp do swojej dokumentacji medycznej, a co najmniej 80% obywateli UE będzie korzystać z cyfrowego systemu identyfikacji (ID). Niemniej jednak nie ma jeszcze porównywalnych danych na ten temat.
- DESI - Compare countries progress — Digital Scoreboard - Data & Indicators (digital-agenda-data.eu)
- Zastrzeżenie tutaj stanowi fakt, że sondaż został przeprowadzony za pośrednictwem panelu internetowego, więc jest mało prawdopodobne, by wzięli w nim udział respondenci bez dostępu do Internetu lub podstawowych umiejętności informatycznych.